«شاعر تهران» که بود؟

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، محمدعلی سپانلو، مشهور به شاعرِ تهران، (۱۳۱۹ – ۱۳۹۴) دانش‌آموختهٔ دانشکده حقوق دانشگاه تهران، شاعر، روزنامه‌نگار، منتقد ادبی، مترجم و آنتولوژیستِ ایرانی و از نخستین اعضای کانون نویسندگان ایران بود.

از آن جا که تهران از اصلی‌ترین عنصرهای شعر محمدعلی سپانلو بود؛ یکی از لقب‌های وی در میان نسل جوان «شاعر تهران» است. او در بسیاری از شعرهایش کم‌ و بیش به تهران اشاره‌هایی دارد، اما در سه مجموعهٔ «خانم زمان»، «هیکل تاریک» و «قایق‌سواری در تهران» زادگاهش را به عنوان محور اصلی شعر و در حد یک اسطوره مطرح می‌کند.

او علاوه بر مجموعه‌های پیش‌گفته، مجموعه‌ شعرهای دیگری از جمله رگبارها، پیاده‌روها، نبض وطنم را می‌گیرم، تبعید در وطن، ساعت امید، فیروزه در غبار، پاییز در بزرگراه، و قایق‌سواری در تهران را در نیز کارنامه خود دارد.

اما گذشته از شعرهایش، در زمینه برگردان آثار ادبی هم سپانلو آثاری از نویسنده‌های مطرح دنیا مثل آلبر کامو و ژان پل سارتر را نیز ترجمه و به دوست‌داران هنر و ادبیات پیشکش کرده‌است.

سپانلو بیش از شصت جلد کتاب در زمینه‌های شعر و داستان و تحقیق، به صورت تألیف یا ترجمه، منتشر کرد و در بیست سال گذشته، او به عنوان یکی از چند نمایندهٔ معدود ادبیات معاصر فارسی در بسیاری از گردهمایی‌های بین‌المللی در اروپا و آمریکا شرکت کرده و گفته می‌شود که سهمِ بزرگی در معرفی ادبیات ایران به جهانیان داشته است.

بسیاری از آثار او تا به حال به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسه، هلندی، عربی، و سوئدی ترجمه شده‌است. کتاب نویسندگان پیشرو ایران که گلچینی از آثار داستانی نویسندگان قرن بیستم ایران به همراه بررسی آنهاست، در زمرهٔ منابعِ درسی در بسیاری از دانشگاه‌های ایران است و و در بازار کتاب نیز با استقبال فراوان روبه‌رو شده است.

سپانلو از معدود شاعران و نویسندگان ایرانی است که در دنیای ادبیات غرب نیز شناخته شده و توانسته‌است نشان شوالیه (لژیون دونور) آکادمی فرانسه و جایزهٔ ماکس ژاکوب را دریافت کند.

سپانلو نیز مانند بسیاری از نویسندگان و روشنفکران همنسل خویش ماجراهای عجیب بسیاری را از سر گذراند و اما او که چند سالی از سرطان ریه رنج می‌برد و سرانجام شامگاه دوشنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۴ در هفتاد و چهار سالگی در شهرش تهران به خواب ابدی رفت.

گزارشگر : تحریریه پروژه ایران