هشدار درباره تکرار شوک تورمی؛ زمزمه‌های حذف ارز ۲۸۵۰۰ تومانی و رشد ۶۶ درصدی قیمت حبوبات

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایرانی، محمدباقر پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، در جلسه علنی مجلس با اشاره به ناکارآمدی تخصیص ارز ۲۸۵۰۰ تومانی در کنترل قیمت کالاهای اساسی گفت: «ارز ۲۸۵۰۰ تومانی برای واردات برنج می‌دهیم تا برنج ۶۰ هزار تومانی به مردم برسد، اما قیمت آن در بازار به ۱۵۰ هزار تومان رسیده است.» این اظهارات، در کنار گسترش دامنه حذف ارز ترجیحی در ماه‌های اخیر، هشدار درباره تبعات حذف ارز ۲۸۵۰۰ تومانی در بودجه ۱۴۰۵ را تشدید کرده است.

تکرار تجربه تلخ حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی

این پرسش که آیا ارز ترجیحی به هدف خود نمی‌رسد، یادآور استدلال‌های پیش از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی است که پس از اجرا، منجر به شوک تورمی و تغییرات گسترده در تیم اقتصادی دولت (برکناری رئیس‌کل وقت بانک مرکزی و وزیر جهاد کشاورزی) شد. مأموریت رئیس‌کل جدید بانک مرکزی، تثبیت نرخ ارز و بازگرداندن ارز ترجیحی، این‌بار با نرخ ۲۸۵۰۰ تومان بود که نشان‌دهنده چرخش سیاستی دولت بود.

تورم ۶۶ درصدی حبوبات؛ آثار حذف تدریجی ارز ۲۸۵۰۰

آثار حذف تدریجی ارز ۲۸۵۰۰ تومانی، هم‌اکنون در بازار قابل مشاهده است.

رکورد تورم: طبق گزارش مرکز آمار، نرخ تورم سالانه گروه سبزیجات و حبوبات در تیرماه ۱۴۰۴ به رکورد بی‌سابقه ۶۶ درصد رسیده است.
مصوبه دولت: بر اساس مصوبه اردیبهشت ۱۴۰۳، برخی کالاهای اساسی مانند شکر، کره، حبوبات و چای از شمول ارز ۲۸۵۰۰ تومانی خارج شدند و باید با نرخ مبادله‌ای تأمین شوند که مستقیماً به جهش قیمت آن‌ها در بازار منجر شده است.

ابهام در اصابت ارز ترجیحی در زنجیره تولید

در بخش تولید، اصابت ارز ۲۸۵۰۰ تومانی به زنجیره مرغ محل بحث است.

تجربه قبلی: حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال ۱۴۰۱، قیمت مرغ ۳۰ هزار تومانی را به بیش از ۱۰۰ هزار تومان رساند.
وضعیت فعلی: بررسی‌ها نشان می‌دهد تنها ۳۶ درصد هزینه تولید مرغ با ارز ترجیحی تأمین می‌شود و تولیدکنندگان برای مابقی نهاده‌ها (۸۳ درصد خوراک دام) ناچار به خرید از بازار آزاد هستند.

در پایان تأکید می‌شود که پیش از تصمیم نهایی برای حذف ارز ۲۸۵۰۰ تومانی، لازم است به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که آیا حذف آن در شرایط فعلی، به‌معنای بازتولید همان خطای سیاستی گذشته و شوک تورمی سنگین نیست؟ در صورت عدم اصابت، بهتر است علت در زنجیره توزیع و سوءاستفاده‌های احتمالی جست‌وجو شود.

گزارشگر : تحریریه پروژه ایران